Kế toán được phân chia thành nhiều lĩnh vực chuyên biệt, bao gồm: kế toán tài chính, kế toán quản trị, kế toán thuế, kế toán chi phí và kiểm toán độc lập. Các hệ thống thông tin kế toán được xây dựng nhằm phục vụ cho các nghiệp vụ kế toán và các hoạt động có liên quan. Trong đó, kế toán tài chính chủ yếu phục vụ việc lập báo cáo tài chính để cung cấp thông tin cho các bên bên ngoài như cổ đông, nhà đầu tư, cơ quan quản lý và nhà cung ứng. Ngược lại, kế toán quản trị hướng đến việc phân tích, đo lường và báo cáo thông tin nhằm phục vụ cho nhu cầu ra quyết định nội bộ của ban điều hành. Việc ghi nhận các giao dịch tài chính nhằm tổng hợp và lập báo cáo được gọi là kế toán ghi sổ, trong đó hệ thống ghi sổ kép là phương pháp phổ biến nhất hiện nay.
Lịch sử
Kế toán có lịch sử hàng ngàn năm và bắt nguồn từ các nền văn minh cổ đại. Người dân ở vùng Lưỡng Hà cổ đại đã phát triển những hình thức kế toán đầu tiên, gắn liền với sự ra đời của chữ viết, phép đếm và tiền tệ. Người Iran cổ cũng ghi lại các giao dịch tài chính bằng những phương pháp ghi sổ sơ khai, trong khi người Ai Cập và người Babylon phát triển những hệ thống kiểm toán đầu tiên. Đến thời Hoàng đế Augustus, chính quyền La Mã đã nắm giữ lượng thông tin tài chính rất chi tiết.
Vào thời Trung Cổ, nhiều khái niệm nền tảng của kế toán hiện đại hình thành tại Trung Đông. Các cộng đồng người Do Thái đã áp dụng phương pháp ghi sổ kép từ thời kỳ đầu Trung Cổ. Đồng thời, các xã hội Hồi giáo – ít nhất từ thế kỷ thứ 10 – cũng vận dụng nhiều nguyên lý kế toán hiện đại trong thực tiễn.
Khi chữ số Ả Rập lan rộng khắp châu Âu và dần thay thế chữ số La Mã, các thương nhân vùng Địa Trung Hải nhanh chóng tiếp nhận để nâng cao hiệu quả công việc kế toán. Họ cũng góp phần hoàn thiện hệ thống kế toán trong bối cảnh châu Âu thời Trung Cổ. Khi các công ty cổ phần hình thành và phát triển, giới kinh doanh đã phân chia kế toán thành hai nhánh chính: kế toán tài chính và kế toán quản trị.
Năm 1494, Luca Pacioli – người được mệnh danh là “Cha đẻ của kế toán” – phát hành cuốn Summa de arithmetica tại Ý, đánh dấu lần đầu tiên một hệ thống ghi sổ kép xuất hiện trong một ấn phẩm chính thức. Sang thế kỷ 19, những người hành nghề kế toán bắt đầu xây dựng nghề nghiệp này theo hướng chuyên nghiệp và có tổ chức. Tại Anh, các tổ chức nghề nghiệp địa phương đã liên kết lại để thành lập Viện Kế toán Công chứng Anh và xứ Wales vào năm 1880.
