AI xuất hiện trong nhiều ứng dụng quan trọng như công cụ tìm kiếm nâng cao (Google Search), hệ thống đề xuất (YouTube, Amazon, Netflix), trợ lý ảo (Google Assistant, Siri, Alexa), phương tiện tự hành (Waymo), các công cụ sáng tạo nội dung (ChatGPT, nghệ thuật AI) và trí tuệ siêu việt trong các trò chơi chiến lược (cờ vua, cờ vây). Tuy nhiên, không phải lúc nào người dùng cũng nhận ra sự hiện diện của AI. Theo một số chuyên gia, khi một công nghệ AI trở nên phổ biến và hữu ích trong đời sống hằng ngày, người ta thường không còn gọi nó là AI nữa.
Các nhà nghiên cứu AI theo đuổi nhiều mục tiêu khác nhau, trong đó có học tập, lập luận, biểu diễn tri thức, lập kế hoạch, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, nhận thức và hỗ trợ robot. Một trong những tham vọng lớn nhất của lĩnh vực này là phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), tức là khả năng thực hiện bất kỳ nhiệm vụ nào mà con người có thể làm, với mức độ tương đương hoặc cao hơn. Để đạt được điều đó, các nhà nghiên cứu đã áp dụng nhiều phương pháp như tìm kiếm, tối ưu hóa toán học, logic hình thức, mạng nơ-ron nhân tạo, cùng các kỹ thuật dựa trên thống kê, nghiên cứu tác nghiệp và kinh tế học. Ngoài ra, AI còn kết hợp với các lĩnh vực như tâm lý học, ngôn ngữ học, triết học và khoa học thần kinh.
Trí tuệ nhân tạo được xác lập là một ngành học thuật vào năm 1956. Trong suốt quá trình phát triển, AI trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, từ những thời kỳ lạc quan đến các giai đoạn suy giảm tài trợ, thường được gọi là "mùa đông AI". Tuy nhiên, vào năm 2012, công nghệ học sâu (deep learning) tạo ra bước đột phá lớn, vượt trội hơn các phương pháp AI trước đó, khiến sự quan tâm và nguồn đầu tư vào AI tăng mạnh. Đến năm 2017, sự ra đời của kiến trúc transformer tiếp tục thúc đẩy tốc độ phát triển, dẫn đến cơn sốt AI vào đầu những năm 2020, khi hàng tỷ đô la được rót vào lĩnh vực này.
Sự xuất hiện của AI tạo sinh tiên tiến trong thời kỳ bùng nổ AI đã mang đến nhiều tác động không mong muốn, đồng thời đặt ra những lo ngại về rủi ro và ảnh hưởng lâu dài của công nghệ này đối với xã hội. Điều này đã thúc đẩy các cuộc thảo luận về chính sách quản lý nhằm đảm bảo AI phát triển theo hướng an toàn và mang lại lợi ích bền vững cho con người.
