Phương pháp tu hành của ông gây tranh cãi trong giới tu hành Việt Nam, với một số người khen ngợi đức hạnh buông bỏ vật chất, trong khi một số lại cho rằng ông tạo ra sự chia rẽ trong tôn giáo. Chính quyền cũng lo ngại rằng sự nổi tiếng của ông có thể bị lợi dụng bởi các nhóm bất đồng chính kiến. Sau khi ông ngừng hành trình vào tháng 6 năm 2024, nhiều nghi vấn đã được dấy lên, mặc dù truyền thông nhà nước đã bác bỏ.
Về tính chính danh, Giáo hội Phật giáo Việt Nam không công nhận ông là "tu sĩ Phật giáo", trong khi Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất lại công nhận và khen ngợi ông hội đủ phẩm hạnh. Các nhà quan sát cho rằng, việc công nhận một người là tu sĩ không phụ thuộc vào sự đồng ý của bất kỳ tổ chức nào.
Xuất thân
Lê Anh Tú quê tại xã Kỳ Văn (hoặc xã Kỳ Tân theo một số nguồn), huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam, là con thứ hai trong một gia đình có bốn anh chị em. Vào năm 1994, gia đình ông chuyển đến xã Ia Tô, huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai để sinh sống. Theo lời cha của ông, Lê Xuân, từ nhỏ Lê Anh Tú là một người "hiền lành, hiếu thảo, học giỏi và được mọi người yêu mến."
Khi còn ở Gia Lai, sau khi hoàn thành chương trình phổ thông trung học, ông nhập ngũ và phục vụ trong quân đội khoảng ba năm. Sau khi xuất ngũ, Lê Anh Tú tiếp tục học tại Trường Trung cấp Lâm nghiệp Tây Nguyên. Sau khi tốt nghiệp, ông làm việc với vai trò địa chính viên cho một công ty tư nhân có trụ sở tại tỉnh Phú Yên, nhưng công tác chủ yếu tại tỉnh Đắk Lắk. Trong thời gian này, ông bắt đầu tìm hiểu về Phật pháp, thực hành ăn chay và tu tập tại gia.
Quá trình tu tập và bộ hành xuyên Việt
Vào năm 2015, Lê Anh Tú quyết định xuất gia và tu tập một thời gian ngắn tại một ngôi chùa, lấy pháp hiệu là Thích Minh Tuệ. Tháng 10 năm 2017, ông trở về nhà cha mẹ để giải quyết công việc cá nhân, sau đó không còn liên lạc với gia đình nữa.
Từ năm 2018 đến 2023, Thích Minh Tuệ đã thực hiện ba lần đi bộ từ miền Nam ra miền Bắc và ngược lại, theo phương thức thực hành 13 hạnh đầu đà của Phật giáo Thượng tọa bộ. Những lần bộ hành này diễn ra khá kín đáo, trong thời gian đầu, đôi khi ông phải di chuyển bằng xe khách do mệt mỏi. Tuy nhiên, từ năm 2020 trở đi, ông chỉ đi bộ, trừ khi phải qua sông, khi đó ông mới sử dụng phương tiện đường thủy. Ông đã đi bộ qua hầu hết các tỉnh thành của Việt Nam, ngoại trừ một số tỉnh miền Nam không nằm trên trục đường chính.
Năm 2024, ông thực hiện hành trình bộ hành lần thứ tư, bắt đầu từ tỉnh Khánh Hòa, đi qua Cao Bằng, Hà Giang và quay lại. Trong suốt hành trình quay về, sự xuất hiện của ông thu hút sự quan tâm đông đảo từ người dân, có thời điểm lên đến hàng trăm người theo ông. Trong quá trình bộ hành, Thích Minh Tuệ chỉ ăn cơm chay vào sáng sớm nhờ vào sự bố thí, và từ buổi trưa trở đi, ông không nhận thức ăn hay nước uống. Ông tắm ở sông suối hoặc nhờ sự giúp đỡ tại các trạm xăng trên đường đi. Y phục của ông chủ yếu là những tấm vải nhặt được từ nghĩa địa hoặc trên đường, rồi tự chắp vá lại. Ông cũng không sử dụng điện thoại trong suốt thời gian tu tập. Một đặc điểm khác của ông là không tự xưng mình là "thầy" hay "tôi", mà chỉ gọi là "con", điều này thể hiện tinh thần "vô ngã" trong triết lý của ông.
Dừng bộ hành và ẩn tu
Vào đầu tháng 6 năm 2024, khi đi qua tỉnh Thừa Thiên Huế, Thích Minh Tuệ cùng đoàn khất sĩ đi theo đã tạm dừng hành trình bộ hành. Theo thông tin từ Ban Tôn giáo Chính phủ, ông đã "tự nguyện dừng việc đi bộ khất thực" sau khi có cuộc trao đổi với các cơ quan chức năng của Việt Nam. Tuy nhiên, theo lời những người cùng đoàn khất thực với ông, vào rạng sáng ngày 3 tháng 6, lực lượng an ninh đã khống chế và đưa 72 khất sĩ tới các đồn công an để thẩm vấn, sau đó thả họ ở những tỉnh khác nhau. Riêng Thích Minh Tuệ được đưa đến địa điểm mà ông yêu cầu, theo báo Thanh Niên dẫn nguồn từ giới chức địa phương. Tuy nhiên, báo Người Việt lại cho rằng ông bị "cưỡng bức" đưa lên xe và không rõ điểm đến.
Công an tỉnh Gia Lai cũng đã tiến hành lấy dấu vân tay của ông để làm căn cước công dân. BBC News cho biết đã nhận được thông tin từ nhiều nguồn rằng đoàn khất sĩ bị chính quyền giải tán vào đêm gần thành phố Huế, thay vì việc dừng bộ hành là "tự nguyện."
Vào ngày 8 tháng 6, trong bản tin Thời sự tối của Đài Truyền hình Việt Nam, Thích Minh Tuệ cho biết sức khỏe và tinh thần của ông vẫn ổn. Khi được phỏng vấn, ông bày tỏ mong muốn mọi người không tụ tập khi thấy ông đi ra đường, vì điều đó sẽ làm ông không thể tu học được nữa. Tuy nhiên, các phương tiện truyền thông đối lập chỉ ra rằng có thể có sự can thiệp và chỉnh sửa trong video phỏng vấn này, đồng thời bày tỏ lo ngại ông có thể đang bị "giam lỏng". BBC News cũng tiếp tục làm rõ các mâu thuẫn trong thông tin và thời gian trong các phát ngôn của Thích Minh Tuệ.
Vào ngày 9 tháng 6, trong bản tin tiếp theo, Thích Minh Tuệ cho biết ông đã lên kế hoạch tiếp tục tu tập. Ông cho biết sẽ tiếp tục bộ hành nếu đảm bảo an ninh trật tự và giao thông, còn nếu không, ông sẽ chỉ an trú tại một nơi cố định và khất thực xung quanh đó.
Ngày 10 tháng 6, Công an tỉnh Gia Lai đăng tải một video phỏng vấn Thích Minh Tuệ sau khi ông nhận thẻ căn cước, và báo Người Lao Động cũng đã có cuộc phỏng vấn trực tiếp với ông. Trong các cuộc phỏng vấn này, ông giải thích lý do tạm dừng bộ hành là để "đảm bảo an toàn giao thông và tránh việc tụ tập đông người làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự." Ông cũng chia sẻ kế hoạch tiếp tục khất thực theo lời Phật dạy, và bày tỏ nguyện vọng hành hương đến Ấn Độ để đảnh lễ bốn thánh địa Phật giáo (Tứ động tâm) với sự hỗ trợ của thẻ căn cước. Báo Thanh Niên tiết lộ rằng ông đang tu tập tại "một địa điểm bí mật ở Gia Lai." Chỉ vài ngày sau đó, hàng nghìn người tiếp tục đổ về Gia Lai để gặp ông, khiến ông phải tìm nơi khác để tiếp tục ẩn tu.
Bộ hành sang Ấn Độ
Vào ngày 12 tháng 12 năm 2024, Thích Minh Tuệ cùng 5 khất sĩ khác khởi hành từ Việt Nam qua cửa khẩu Bờ Y trên biên giới Việt–Lào. Đoàn còn có sự tham gia của vlogger du lịch bụi Lê Khả Giáp và cựu Thượng tá công an, Tiến sĩ Đoàn Văn Báu, nguyên Phó Trưởng khoa Tâm lý Trường Đại học An ninh nhân dân. Theo kế hoạch, đoàn sẽ bộ hành qua Lào và Myanmar để nhập cảnh vào Ấn Độ, rồi tiếp tục hành trình qua Nepal và Bhutan trước khi ẩn tu ở dãy núi Himalaya. Ông Đoàn Văn Báu khẳng định mình là trưởng đoàn và được ủy nhiệm đảm bảo đoàn bộ hành an toàn đến Ấn Độ, trong khi Thích Minh Tuệ cho biết ông Báu chỉ là một người trong đoàn, giúp chỉ đường và xử lý các thủ tục hành chính.
Đoàn đi bộ qua các tỉnh Attapeu, Sekong và Champasak ở miền Nam Lào, rồi qua cửa khẩu Vang Tao để vào Thái Lan vào ngày 31 tháng 12 năm 2024.
Vào ngày 4 tháng 2 năm 2025, sau một số bất đồng nội bộ, ông Đoàn Văn Báu, Lê Khả Giáp và một phiên dịch viên tiếng Thái tên Hùng rời đoàn, khiến đoàn tạm dừng bộ hành tại tỉnh Phetchabun, Thái Lan. Mâu thuẫn bắt nguồn từ việc các tu sĩ trong đoàn nghi ngờ về mục đích hỗ trợ của ông Báu với tư cách tình nguyện viên, nhưng lại kiểm soát chặt chẽ về nhân sự và truyền thông, trong khi ông Báu cho rằng sự hạn chế này là cần thiết để đảm bảo an ninh trật tự cho đoàn. Ngày 8 tháng 2, những người này quay lại, nhưng ông Báu và ông Hùng từ bỏ lời thề với Thích Minh Tuệ và không còn tham gia cùng đoàn bộ hành. Cựu Trung tá quân đội Lê Quang Hà và cư sĩ Phật giáo Hòa Hảo Phước Nghiêm sau đó trở thành tình nguyện viên chính, hỗ trợ đoàn về an ninh, dẫn đường và thủ tục pháp lý.
Ngày 9 tháng 2, Thích Minh Tuệ và đoàn khất sĩ tiếp tục bộ hành. Theo bản tin của Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội ngày 22 tháng 2, một số YouTuber đã lợi dụng hình ảnh của Thích Minh Tuệ để kiếm tiền quảng cáo, thổi phồng những mâu thuẫn nội bộ và cho rằng đoàn bộ hành gây mất an ninh trật tự ở Thái Lan. Ngược lại, hãng thông tấn Thai Rath cho biết đoàn tu theo 13 hạnh đầu đà rất nghiêm túc và được người dân Thái Lan kính trọng, với việc bộ hành diễn ra trong trật tự.
Vào ngày 24 tháng 2 năm 2025, đoàn khất sĩ Minh Tuệ, Tuệ Minh, Minh Nhuận, An Lạc, Chơn Chí và Minh Tạng đến văn phòng Di trú tỉnh Phichit để gia hạn lưu trú và được cấp phép lưu trú đến ngày 7 tháng 3 để rời khỏi Thái Lan. Trước đó, đã có nhiều đồn đoán trên mạng xã hội về việc đoàn không được gia hạn và có nguy cơ bị trục xuất. Vào ngày 4 tháng 3 năm 2025, khi đoàn bộ hành ở tỉnh Kamphaeng Phet, do gần hết hạn lưu trú, họ đã đi xe buýt đến cửa khẩu Mea Sot nhưng không thể xuất cảnh vì Myanmar chỉ cho phép công dân Thái Lan và Myanmar nhập cảnh. Đoàn sau đó đi xe buýt đến cửa khẩu Chiang Khong ở biên giới với Lào vào ngày 5 tháng 3, nhưng không thể xuất cảnh vì lo ngại không thể quay lại Thái Lan. Cuối cùng, đoàn quyết định chuyển hướng đến cửa khẩu Sadao trên biên giới với Malaysia, cách đó hơn 1800 km, và nhập cảnh vào Malaysia vào ngày 6 tháng 3.
