Phạm Việt Long

Tiểu sử

Năm 1966, 1967 khi mới tuổi hai mươi, ông đã là phóng viên của Việt Nam Thông tấn xã. Năm 1968, ông xung phong đi B, trực tiếp sống và làm việc tại chiến trường Khu V, quãng thời gian cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước diễn ra vô cùng khốc liệt. Sau bẩy năm sống và làm việc tại đây, khi hoàn thành nhiệm vụ, cuộc kháng chiến toàn thắng, ông trở về cơ quan cũ, đi học đại học rồi sau đó được chuyển sang Bộ Văn hóa - Thông tin, từ chuyên viên lên Trưởng phòng rồi Phó Văn phòng và trở thành Chánh Văn phòng Bộ.

Cuộc đời và Sự nghiệp

Sau khi rời nhiệm sở, ông cùng lúc đảm nhiệm các chức vụ: Người sáng lập, Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Văn Hiến Việt Nam (sau này đổi thành Tạp chí điện tử Văn hóa và Phát triển), Người đồng sáng lập, Chủ tịch Nhà xuất bản Dân Trí, Người sáng lập, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Văn hóa và Phát triển... tiếp tục cùng nhiều cộng sự miệt mài với sự nghiệp xuất bản, báo chí, nghiên cứu khoa học. Trong lĩnh vực văn học, nghiên cứu, Phạm Việt Long đã cho ra đời trên một chục đầu sách, trong đó có 5 đầu sách được giải thưởng cấp quốc gia. Đáng chú ý nhất là cuốn tiểu thuyết tư liệu Bê Trọc, mà nội dung được tác giả kể lại hoàn toàn từ những điều mắt thấy tai nghe với tư cách người trong cuộc trong những năm tháng sống nơi chiến trường. Tác phẩm đã dựng lại một thời hào hùng, vẻ vang của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước giai đoạn sau Tổng tấn công Tết Mậu Thân (1968) đến ngày Đại thắng mùa Xuân (1975). Bê Trọc được xem như bản hùng ca đồng thời là bản tình ca viết về những chuyện đời thường, dung dị của quân và dân Trung Trung bộ thời lửa đạn, được độc giả đón nhận nồng nhiệt và sau đó được nhận giải thưởng của Ủy ban toàn quốc liên hiệp các hội Văn học - Nghệ thuật Việt Nam và nhiều giải thưởng văn học cao quý khác.

Cùng thời gian này, Phạm Việt Long có thêm 2 tập truyện ngắn Âm bản và Ngờ vực, cũng liên tục được tái bản. Sau khi sang Mỹ về nước, ông cho ra mắt cuốn sách: Du khảo Hoa Kỳ sau thảm họa 11 tháng 9. Sau đó ông có thêm tiểu thuyết Giã từ dày trên 400 trang lọt vào vòng chung khảo cuộc thi tiểu thuyết do Hội Nhà văn tổ chức. Nhiều người không thấy bất ngờ khi nhà báo Phạm Việt Long trở thành hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Rồi bạn đọc trẻ cả nước lại bất ngờ khi đọc trọn bộ truyện cổ tích thời hiện đại Bi Bi và Mặt Đen gồm năm cuốn: Bỏ bỉm, Mặt Đen tia chớp, Chuồn chuồn cắn rốn, Khám phá rừng thiêng, Thám hiểm vườn cổ tích dày hơn 1000 trang với 200 câu chuyện khác nhau. "Bi Bi và Mặt Đen", mang lại một thế giới hồn nhiên, kỹ năng sống cho trẻ thơ, những bài học nhân văn, thấm đẫm tình người, tình yêu thiên nhiên, yêu muôn loài, yêu thế giới, yêu hòa bình, với giọng văn trong trẻo, tươi xanh, mạch lạc, giản dị, hòa mình trong diễn biến tâm lý trẻ thơ. Đáng chú ý hơn khi bộ truyện cổ tích thời hiện đại này của nhà văn Phạm Việt Long đã vượt qua rất nhiều cây bút để được trao Giải sách hay, Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ nhất năm 2018. Ghi nhận những thành công trên văn đàn, nhà văn Phạm Việt Long giành một số giải thưởng khác ở cấp Quốc gia: Giải thưởng của Hội Văn nghệ dân gian cho tác phẩm “Tục ngữ, ca dao về quan hệ gia đình” (2004). Giải A Hội nhạc sĩ cho cuốn chuyên luận về âm nhạc “Hát mãi Trường Sa ơi” (2016). Giải Khuyến khích Hội Nhạc sĩ Việt Nam cho tác phẩm nghiên cứu về âm nhạc "Ngân vang mãi giai điệu Tổ Quốc" (2019). Tác phẩm "Ngân vang giai điệu Tổ Quốc" của nhạc sĩ Phạm Việt Long được nhiều chuyên gia đánh giá "như một cuốn sử ngành sáng tác và biểu diễn âm nhạc Việt Nam từ nửa sau thế kỷ XX đến nay". Đặc biệt trong tác phẩm này, tác giả chọn phương pháp sáng tạo công phu bằng thể ký. Mọi sự kiện, nhân vật từ hiện thực cuộc sống tràn vào tất cả các trang viết như một lẽ đương nhiên. Sự thật được phản ánh bằng loại hình văn học nghệ thuật ký sự có giá trị thẩm mỹ cho thấy tác giả là người đồng cảm, từng trải nghiệm gian khổ, hy sinh, mất mát, đau thương, cảm mến tương tác với chủ thể làm nên lịch sử. Gần đây nhất, vào cuối năm 2020, Phạm Việt Long cho xuất bản tập truyện PHONG LAN VỀ TRỜI, gồm 15 truyện ngắn, 1 truyện vừa với nhiều tìm tòi, sáng tạo, đề cao giá trị nhân văn.

Học vấn

Ông học trình độ Cử nhân Văn học, học vị Tiến sĩ Ngữ Văn, cao cấp chính trị

Tác phẩm chính

- Bê trọc (tiểu thuyết tư liệu), NXB Thanh Niên, 1999, Giải nhì Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam (Quyết đính số 01 ngày 26 tháng 12 năm 1999).

- Âm bản (Tập truyện), NXB Hội Nhà văn, 1999.

- Du khảo Hoa kỳ sau thảm họa 11/9 (Ký sự), NXB Văn học 2002

- Tục ngữ, ca dao về quan hệ gia đình (Nghiên cứu), NXB Sự thật, 2004, Giải thưởng Hội Văn nghệ dân gian năm 2004.

- Ngờ vực (Tập truyện), NXB Thanh Niên, 2006

- Giã từ (tiểu thuyết), NXB Dân trí, 2011

- Bi Bi và Mặt đen (Bộ truyện cổ tích thời hiện đại), NXB Dân trí, 2016, giải 3 sách hay giải thưởng sách Quốc gia lần thứ nhất 2018.

- Hát mãi Trường Sa ơi, (chuyên luận), NXB Dân trí, 2016, Giải Nhất Giải thưởng Hội Nhạc sĩ Việt Nam, năm 2016.

- Ngân vang mãi giai điệu tổ quốc, (Nghiên cứu). NXB Dân trí, 2019. Giải khuyến khích, Hội Nhạc sĩ Việt Nam, năm 2019.

- Phong lan về trời – (Tập truyện), NXB Dân trí 2020.

Giải thưởng

năm 2008, Phạm Việt Long tham gia và nhận được giải thưởng báo Văn Nghệ trong cuộc thi bút kí, phóng sự "Việt Nam tổ quốc tôi", rồi năm 2010 anh cho ra mắt bạn đọc tiểu thuyết "Giã từ". Cuốn tiểu thuyết này là một bước tiến mới của Phạm Việt Long, dày trên 400 trang và được in ngay lần đầu tới 3000 bản, đã từng lọt vào vòng chung khảo cuộc thi tiểu thuyết của Hội Nhà Văn Việt Nam. B trọc (tiểu thuyết) – Giải B của Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam năm 2000; Giải khuyến khích Báo Văn Nghệ cuộc thi Bút ký phóng sự Việt Nam Tổ quốc tôi (2007-2008).