Tiểu sử
Y Moan sinh ngày 6 tháng 9 năm 1957 tại buôn M’Đrắk (nay thuộc huyện M’Đrắk), tỉnh Đắk Lắk trong một gia đình dân tộc Ê Đê nghèo. Tên thật lúc nhỏ của ông là Y Bliêo. Gia đình ông sau đó chuyển về buôn Dhă, xã Lạc Giao, thành phố Buôn Ma Thuột. Do hoàn cảnh khó khăn, ông phải nghỉ học từ lớp 6 để giúp đỡ cha mẹ làm rẫy.
Năm 1975, khi 18 tuổi, Y Moan được tuyển vào Đoàn văn công giải phóng Đắk Lắk, từ đó bắt đầu làm quen với âm nhạc chính thống và trở thành ca sĩ chính của đoàn. Ông từng giành Huy chương vàng tại Hội diễn Ca múa nhạc toàn quốc năm 1976.
Năm 1979, Y Moan thi đỗ vào Nhạc viện Hà Nội. Tại đây, ông được nhạc sĩ Nguyễn Cường phát hiện và bồi dưỡng. Sau đó, ông tiếp tục được cử đi học nâng cao tại một số nước châu Âu như Bulgaria, Đức, Hungary, Romania...
---
Sự nghiệp
Y Moan nổi bật với những ca khúc mang âm hưởng Tây Nguyên mạnh mẽ và đầy trữ tình. Ông từng biểu diễn thành công các ca khúc của nhiều nhạc sĩ như Nguyễn Cường, Trần Tiến, Y Phôn Ksor, Mạnh Trí, Đức Hùng, Linh Nga...
Một số ca khúc gắn liền với tên tuổi Y Moan:
Ly cà phê Ban Mê
Ơi M’Đrắk
Đi tìm lời ru nữ thần mặt trời
Anh muốn sống bên em trọn đời
Giấc mơ Chapi
Đôi chân trần
Không chỉ biểu diễn, ông cũng là tác giả của nhiều ca khúc về quê hương, trong đó có:
Bài ca quê hương
Đi chơi với gió
Y Moan từng lưu diễn tại nhiều quốc gia như Trung Quốc, Triều Tiên, Hàn Quốc, Thái Lan, Đức, Ba Lan, Tiệp Khắc, Pháp...
---
Đời tư và quan điểm sống
Năm 1979, Y Moan kết hôn với Nguyễn Thị Minh Ngẫu và có ba người con. Ông gắn bó suốt đời với quê hương Tây Nguyên, sống giản dị trong một ngôi nhà truyền thống, vừa ca hát, vừa trồng cà phê. Ông từng chia sẻ:
> “Tôi yêu cuộc sống ở cao nguyên, tôi yêu thiên nhiên quê mình… dù không biết đó có phải là lựa chọn đúng hay không, nhưng tôi không bao giờ hối hận về sự lựa chọn của mình.”
Trong đời sống thường nhật, Y Moan là một người nông dân thực thụ, chăm chỉ lên nương rẫy và truyền dạy âm nhạc cho lớp trẻ địa phương.
---
Vinh danh
Huy chương vàng Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc (1976)
Nghệ sĩ Ưu tú (1997)
Nghệ sĩ Nhân dân (2010)
Đề cử Giải thưởng Cống hiến (năm không rõ)
---
Qua đời
Y Moan qua đời ngày 1 tháng 10 năm 2010 tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk sau thời gian chống chọi với bệnh ung thư dạ dày. Ông hưởng dương 53 tuổi.